Trong khi các doanh nghiệp lớn đang tận dụng AI để tăng trưởng, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Việt Nam lại gặp phải những rào cản về tài chính và cơ cấu trong quá trình chuyển đổi số.

Nền tảng Tanca đang ngày càng được các doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam quan tâm (Ảnh: Vietnamnet)

Theo báo cáo gần đây của Viện McKinsey Global, AI có thể tạo ra từ 13 nghìn tỷ đến 21 nghìn tỷ USD giá trị kinh tế toàn cầu hàng năm vào năm 2030. Trong khi các tập đoàn lớn đang nhanh chóng tích hợp AI để tối ưu hóa hoạt động và tăng cường lợi thế cạnh tranh, một câu hỏi quan trọng được đặt ra: Liệu các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể theo kịp trong cuộc đua này?

Tại Việt Nam, Chính phủ đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng là kinh tế số sẽ chiếm 30% GDP vào năm 2030. Tuy nhiên, vẫn còn một khoảng cách đáng kể giữa tầm nhìn này và thực tế hiện tại. Trong khi các doanh nghiệp lớn sở hữu vốn và cơ sở hạ tầng để áp dụng các công nghệ tiên tiến, hơn 600.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ - chiếm 97% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam - đang phải vật lộn để vượt qua những rào cản đáng kể trên hành trình chuyển đổi số của mình.

Một khảo sát gần đây của Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa Việt Nam cho thấy những số liệu đáng lo ngại: 68% doanh nghiệp SME coi chi phí là rào cản lớn nhất đối với việc áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại. Các chủ doanh nghiệp chia sẻ rằng các gói phần mềm quản lý truyền thống thường có giá từ 50 triệu đến 200 triệu đồng mỗi năm (khoảng 2.050 - 8.200 USD), một khoản chi phí khá lớn đối với các doanh nghiệp có doanh thu hàng năm chỉ vài tỷ đồng.

Nhưng thách thức không chỉ nằm ở chi phí. Trong thời đại mà nguồn nhân lực được coi là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp, nhiều SME đang bỏ lỡ cơ hội do hệ thống quản lý nguồn nhân lực lỗi thời. Các nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp sử dụng các công cụ đánh giá hiệu suất và phát triển nhân tài tiên tiến có tỷ lệ giữ chân nhân viên cao hơn 40% và năng suất cao hơn 25% so với các doanh nghiệp sử dụng các phương pháp truyền thống.

Ví dụ như trường hợp của anh Nguyễn Tiến Dũng, chủ một cửa hàng bán lẻ nhỏ tại Thành phố Hồ Chí Minh. Với đội ngũ chỉ có 20 nhân viên, trước đây anh gặp khó khăn trong việc theo dõi hiệu suất làm việc và nhu cầu đào tạo của nhân viên, dẫn đến tỷ lệ nghỉ việc cao. Sau khi triển khai công cụ quản lý nhân sự ứng dụng AI, doanh thu cửa hàng của anh đã tăng 30% chỉ trong vòng 6 tháng nhờ vào việc đào tạo bài bản và cải thiện sự gắn kết của nhân viên.

Nhận thức được những thách thức này, một số công ty công nghệ Việt Nam hiện đang tìm cách thu hẹp khoảng cách. Một số đã tái cấu trúc mô hình kinh doanh để phù hợp với năng lực tài chính của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Thay vì các gói đăng ký hàng năm, họ cung cấp các khoản đầu tư một lần với mức giá thấp hơn đáng kể.

Tanca, một công ty tiên phong trong lĩnh vực này, gần đây đã ra mắt chương trình hỗ trợ 1.000 doanh nghiệp SME trong quá trình chuyển đổi số, cung cấp gói trọn đời chỉ với 2,8 triệu đồng (khoảng 115 USD). Gói này bao gồm hệ thống quản lý nhân sự tích hợp AI và nền tảng đào tạo với hàng nghìn khóa học chuyên nghiệp. Chị Lan, một chủ doanh nghiệp may mặc tại Hà Nội, cho biết: “Tanca đã hoàn toàn thay đổi cách chúng tôi quản lý đội ngũ nhân sự. Giá cả phải chăng, dễ sử dụng và kết quả vượt xa mong đợi của chúng tôi - nhân viên của tôi giờ đây năng động hơn bao giờ hết". Theo đại diện công ty, sáng kiến này nhằm mục đích giúp các công cụ cấp doanh nghiệp dễ tiếp cận hơn với các công ty nhỏ.

Hơn nữa, trong bối cảnh kinh tế số đang bùng nổ, các chuyên gia dự đoán rằng các doanh nghiệp SME áp dụng AI sớm sẽ đạt được những lợi thế lâu dài, chẳng hạn như cắt giảm chi phí vận hành tới 20% và nhanh chóng mở rộng sang các thị trường mới nhờ những hiểu biết sâu sắc dựa trên dữ liệu.

Những đổi mới như thế này mang lại hy vọng mới cho hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam. Khi các rào cản tài chính được gỡ bỏ, chuyển đổi số không còn là điều xa xỉ dành riêng cho các tập đoàn lớn. Điều này giúp cân bằng sân chơi và có thể thúc đẩy tăng trưởng bền vững của toàn bộ nền kinh tế. Trong cuộc đua số toàn cầu, Việt Nam cần huy động tất cả các doanh nghiệp mọi quy mô cùng nhau vươn lên trong kỷ nguyên công nghệ.